آل زیانآل زیان، خاندانی از سادات حسینی حاکم بر مدینه منوره در قرن نهم بودند. ۱ - نسب آل زیاننسب آنان به شریف زیان بن منصور بن جماز بن شیحه، حکمران مدینه، و با چند واسطه به عبیدالله بن اعرج بن حسین بن علی زین العابدین می‌رسد. زیان به رغم پیشنهاد حکمرانی مدینه پس از پدرش، از پذیرش آن خودداری کرد و تا رسیدن برادرش عطیه، از قلعه (محل حکمرانی مدینه) نگهبانی کرد. ۲ - زیرشاخه‌های آل زیاننسل او از فرزندش سلیمان ادامه یافت. آل ابراهیم، آل زاهر و آل زهیر [۲]
یمانی، احمد زکی، موسوعة مکة المکرمه، ج۱، ص۱۳۸.
از زیرمجموعه‌های آل زیان هستند که از میان ایشان، آل زهیر به لحاظ کثرت و عهده‌داری حکمرانی مدینه، شهرتی بیشتر دارد.۳ - حکمرانی آل زهیرشریف زهیر بن سلیمان بن زیان با حکمران مدینه مانع بن علی جنگید و به دست او کشته شد. شامان بن زهیر نیز به سال‌های ۸۷۸ـ۸۸۳ق. حکمران مدینه بود. شریف بارز بن فارس نیز سه نوبت به حکمرانی رسید و به سال ۹۵۸ق. درگذشت. از دیگر امیران این خاندان، مانع بن عامر بن شامان است که به گونه پراکنده چند بار به حکمرانی رسید. [۶]
ابن شدقم‌حسینی، ضامن، تحفة الازهار، ج۲، ص۴۰۰.
۴ - روابط آل زیان با اشراف حسنیآل زیان با اشراف حسنی مکه چند بار پیوند ازدواج برقرار کردند. [۷]
ابن شدقم‌حسینی، ضامن، تحفة الازهار، ج۱، ص۵۰۶.
[۸]
ابن شدقم‌حسینی، ضامن، تحفة الازهار، ج۱، ص۵۰۹.
این نشان می‌دهد که روابط این دو خاندان، در قیاس با دوره‌های پیشین، دوستانه بود.۵ - پانویس
۶ - منبعحوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، برگرفته از مقاله «اشراف حسینی». |